کودکم در مدرسه انسولین نمی زند - عینک ارومیه

به گزارش عینک ارومیه، پریسا دختر 8 ساله ای است که از ابتدای تولد، دچار بیماری نوع یک (دیابت بچه ها) بوده است. او اولین فرزند خانواده است و در کلاس دوم دبستان تحصیل می نماید. پریسا برای کنترل قندخون خود احتیاج به تزریق انسولین دارد و به همین علت، نحوه تزریق انسولین را یاد گرفته و در مواقع لزوم، خودش قادر به انجام این کار است. پدر و مادرش می گویند: پریسا سال اول

کودکم در مدرسه انسولین نمی زند

نویسنده: اشکان فیض اللهی وند

موردپریسا م. 8 ساله، دانش آموز

پریسا دختر 8 ساله ای است که از ابتدای تولد، دچار بیماری نوع یک (دیابت بچه ها) بوده است. او اولین فرزند خانواده است و در کلاس دوم دبستان تحصیل می نماید. پریسا برای کنترل قندخون خود احتیاج به تزریق انسولین دارد و به همین خاطر، نحوه تزریق انسولین را یاد گرفته و در مواقع لزوم، خودش قادر به انجام این کار است. پدر و مادرش می گویند: پریسا سال اول ابتدایی را به راحتی پشت سرگذاشت و بیماری اش هم مشکل خاصی را برای او به وجود نیاورد اما سال جاری که به دلیل نقل مکان ، مجبور به عوض کردن مدرسه او شدیم، مسائل زیادی برایش ایجاد شد.

پریسا تا به حال چند بار در مدرسه دچار افت قندخون شده ولی همچنان از تزریق انسولین در مدرسه اکراه دارد. علاوه بر این، او از اواسط سال تحصیلی گذشته، به دلیل ضعف دید از عینک استفاده می نماید. والدین پریسا با وجود اینکه پزشک معالج او گفته که ضعف دید پریسا به بیماری دیابت او ارتباطی ندارد باز هم در این مورد تردید دارند. آنها اعتقاد دارند که اگر بتوان از یک داروی خوراکی به جای تزریق انسولین برای کنترل قندخون دخترشان استفاده کرد، مشکل مربوط به عدم تزریق در مدرسه هم رفع خواهد شد زیرا پریسا از دوستان خود خجالت می کشد. پریسا قد و وزن تقریبا طبیعی دارد ولی تا به امروز به متخصص تغذیه مراجعه ننموده است. او به غیر از فعالیت های معمول روزانه در کلاس آموزش ژیمناستیک هم ثبت نام نموده و به فعالیت ورزشی مشغول است و خانواده اش نمی دانند که این فعالیت برای او زیان دارد یا نه.

نگرانی دیگر خانواده پریسا از احتمال ابتلای فرزند بعدی شان به دیابت است. آنها نمی دانند اگر قصد بچه دار شدن مجدد را داشته باشند، فرزند دوم آنها مانند پریسا به دیابت مبتلا خواهد بود یا نه و اگر این احتمال وجود داشته باشد، کاری برای او می توان انجام داد یا خیر.

متخصصان با توجه به محدودیت فضا، به تعدادی از سوال های پریسا و خانواده اش درباره بیماری او پاسخ داده اند که در ادامه می خوانید.

نگاه اول/ دکتر محمدرضا مهاجر تهرانی، فوق تخصص غدد، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

معلم را در جریان بیماری کودک خود بگذارید

بدون شک افراد مبتلا به دیابت نوع یک وابسته به انسولین هستند به نحوی که ادامه حیات آنها در گروی تزریق انسولین است و در حال حاضر هیچ جایگزینی برای آن وجود ندارد. این بیماران به دلیل عدم توانایی در ترشح انسولین، نمی توانند از داروهای خوراکی مربوط به بیماران دیابتی نوع 2 استفاده نمایند.

دررابطه با بچه های که مبتلا به دیابت نوع یک هستند رعایت بعضی نکات برای اولیای آنها در منزل و مدرسه اساسی است. نحوه برخورد با این بچه ها در مدرسه، باید تا حدودی متفاوت با سایر دانش آموزان باشد زیرا ممکن است در طول روز، علایم افت قند خون را نشان دهند که در این مواقع معلم و سایر کارکنان مدرسه باید از حال او با خبر باشند. علایم مربوط به بچه ها دیابتی ممکن است به شکل تعرق، تپش قلب، لرزش و ضعف و بی حالی باشد. در صورت بروز این حالت ها باید سریعا به بیمار مقداری مواد خوراکی رسانده گردد. در عین حال معلمان باید به این نکته توجه نمایند که این بچه ها ممکن است در مدرسه به تزریق انسولین احتیاج داشته باشند و باید در صورت لزوم با آنها همکاری گردد و شرایط زمانی و مکانی لازم را برای وی در نظر بگیرند. نکته دیگری که در خصوص بچه ها مبتلا به دیابت و نحوه برخورد با آنها می توان به آن اشاره نمود، این است که اگر کودک در کلاس دچار افت قند شد، او را تنها به بیرون از کلاس راهنمایی ننمایند و حتما کسی باید با او همراه گردد. ضمناً این بچه ها ممکن است احتیاج به استفاده مکرر از سرویس بهداشتی داشته باشند که همکاری اولیای مدرسه را می طلبد. خانواده ها بهتر است در اولین فرصت معلمان کودک خود را از بیماری او آگاه نمایند و نباید گمان نمایند که این یک راز است که کسی نباید از آن آگاه باشد زیرا معلمان ساعت های زیادی از روز را با بچه ها در ارتباط هستند و در صورت احتیاج می توانند بچه ها مبتلا به دیابت را حتی در مواردی مثل اندازه گیری قند خون، مصرف دارو یا تزریق انسولین یاری نمایند. بعلاوه بهتر است دوستان نزدیک کودک بیمار از بیماری او و نحوه برخورد با شرایط افت خون آگاه باشند تا در صورت احتیاج به کودک یاری نمایند. خانواده ها در خصوص این بچه ها، باید توجه داشته باشند که برای ساعت های حضور آنها در مدرسه حتما یک میان وعده مناسب تهیه نمایند. علاوه بر این باید سرنگ تزریق همراه این بچه ها باشد و آموزش های لازم برای تزریق انسولین به خود بیمار داده گردد.

نگاه دوم/ دکترپرویز رزاقی، روان شناس، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی

دیابت یک بیماری است؛ مثل دندان درد

این کودک به دلیل قرار گرفتن در شرایط نامناسب محیطی از این کار [تزریق انسولین] خودداری می نماید و باید شرایط به نحوی فراهم گردد که از انجام این کار خجالت نکشد و احساس شرمندگی نکند.

در مدارس، مربی بهداشت به دلیل ارتباط مداوم با دانش آموزان نقش موثری دارد را ایفا می نماید. مربی بهداشت می تواند با در نظر گرفتن شرایط روحی کودک، او را برای پذیرش بیماری خود و عدم احساس شرمندگی از این شرایط آماده کند. اولین قدم در این موارد این است که بیماری فرد در نظر او و دیگر دانش آموزان به یک بیماری عادی تبدیل گردد. یعنی بچه ها به بیماری دیابت دوست خود به اسم بیماری ای مانند دندان درد نگاه نمایند نه یک بیماری خاص. مربی بهداشت در این مرحله می تواند بچه ها را متقاعد کند همان طور که یک کودک مبتلا به دندان درد برای درمان بیماری خود اقدام می نماید، کودک مبتلا به دیابت هم باید همین کار را انجام دهد و مثال هایی در این مورد را برای آنها بیاورد.

گام بعدی برای عادی کردن شرایط برای کودک مبتلا به دیابت، استفاده از روشی موسوم به روش تفکر خلاق است. در این موارد مربی می تواند نمونه هایی از بیماری های مشابه را برای دانش آموزان مثال بزند و از آنها بخواهد تا راه حلی برای رفع کردن مشکل پیشنهاد دهند.

مربی بهداشت بعلاوه می تواند با تقویت ارزش های اخلاقی، دانش آموزان را به رعایت نکات اخلاقی در خصوص بیماران دعوت کند. به اسم نمونه دانش آموزان باید بدانند که نباید فردی را که دچار بیماری خاصی شده به تمسخر بگیرند و این شرایط امکان دارد برای هریک از آنها به وجود بیاید. آنها باید به این حس برسند که اگر به دلیل بی توجهی یا تمسخر آنها، برای دوست بیمارشان اتفاق ناگواری بیفتد، مقصر هستند. به این ترتیب مربی می تواند محرک های مزاحم در راستا درمان بیمار را حذف کند

در قدم بعدی مربی می تواند از دانش آموزان درخواست کند تا افراد بیماری را که در خانواده های خود می شناسند نام ببرند و بیماری آنها را ذکر نمایند تا به این ترتیب بیماری در نظر کودک مبتلا به دیابت از حالت یک بیماری خاص، به یک بیماری عادی مبدل گردد. در صورتی که هیچ یک از این موارد آماده کردن کودک در پذیرش شرایط موثر نبود و کودک همچنان از مطرح نمودن بیماری خود امتناع کرد، بهتر است که برای کودک از مشاوره های فردی استفاده گردد.

نگاه سوم/ دکتر مسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه و رژیم درمانی

دیابتی ها رژیم را جدی بگیرند؛ مخصوصا دیابتی های نوع یک

بیماران دیابت نوع یک قطعا به برنامه غذایی احتیاج دارند و می توان گفت که این قضیه در خصوص افراد مبتلا به دیابت نوع یک بسیار واجب تر از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 است؛ زیرا این افراد معمولا کودک هستند و در سنین رشد قرار دارند. افراد مبتلا به دیابت نوع 2 معمولا از سنین بعد از میانسالی به این بیماری دچار می شوند و در نتیجه، سال های کمتری از عمر خود را به عوارض ناشی از دیابت می پردازند ولی این موضوع درباره افراد مبتلا به دیابت نوع یک کاملا فرق دارد.

این افراد اگر به برنامه غذایی خود توجه کافی نداشته باشند، در سنین میانسالی دچار عوارض جدی بیماری دیابت می شوند. بنابراین کنترل رژیم غذایی در مبتلایان بسیار حساس تر از افراد مبتلا به دیابت نوع دوم است. اینکه معمولا مشاهده می گردد افراد مبتلا به دیابت (اعم از دیابت نوع 1 و نوع 2) برای تنظیم برنامه غذایی خود به متخصص تغذیه مراجعه نمی نمایند و معمولا دچار مشکل خاصی هم می شوند به این دلیل است که این افراد بعضی آموزش های کلی و اولیه را در خصوص محدودیت های غذایی و برنامه خاص مربوط به مصرف موادغذایی، از پزشک متخصص غدد خود دریافت می نمایند که تا حدی تامین نماینده احتیاجهای غذایی آنهاست اما توصیه اصلی به این افراد، آن است که برای دستیابی به یک برنامه غذایی مطمئن و مناسب حتما به متخصص تغذیه مراجعه نمایند.

در خصوص ورزش کردن کودک مبتلا به دیابت هم باید گفت فعالیت بدنی برای این بیماران به طور کلی مفید است ولی در عین حال باید به این نکته هم توجه داشت که افراد مبتلا به دیابت اغلب توانایی شرکت در ورزش های سنگین و حرفه ای مثل کوهنوردی یا تنیس را ندارند و توصیه می گردد تا آنجا که امکان دارد این بیماران به ورزش های هوازی مثل پیاده روی تند بپردازند. در پرداختن به ورزش های هوازی هم کنترل قند خون پیش و پس از انجام فعالیت برای این بیماران دارای اهمیت فراوانی خواهد بود.

نگاه چهارم/ دکتر هرمز شمس، استاد چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران

دیابت؛ بیماری چشم گیر

یکی از عوارض جانبی مهم دیابت، عوارض مربوط به چشم و بینایی است. عدم کنترل قندخون در افراد مبتلا به این بیماری موجب خون ریزی های شبکیه خواهد شد. علاوه بر این، اندازه ابتلای افراد مبتلا به دیابت به بیماری های چشمی نظیر آب مروارید هم بیشتر از دیگران است و باید در فواصل زمانی معینی، نسبت به معاینه های چشم خود اقدام نمایند.

توصیه متخصصان چشم پزشکی به بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 آغاز معاینه ها از زمان تشخیص بیماری است ولی این موضوع درباره بیمار مورد نظر ما که به دیابت نوع یک مبتلاست و از ابتدا بیماری او تشخیص داده شده و قندخون او تحت کنترل در آمده، کمی فرق دارد. معمولا توصیه به افراد مبتلا به دیابت نوع یک در خصوص آنالیز های دوره ای چشم، این است که 3 سال پس از تشخیص بیماری، نسبت به این کار اقدام نمایند.

نکته دیگری که در این رابطه می توان مطرح نمود، این است که افراد مبتلا به دیابت، علاوه بر عوارض چشمی دیابت، با مسائل چشمی عادی که سایر افراد با آن دست به گریبان هستند هم روبه رو هستند و ابتلا به این بیماری ها لزوما نمی تواند به دلیل ابتلا به دیابت باشد.

منبع:www.salamat.com

/ع

منبع: راسخون