جاهای دیدنی دامغان ، شهر پسته و تاریخ - عینک ارومیه

به گزارش عینک ارومیه، دامغان که زمانی به شهر صددروازه معروف بود، شهری است در حاشیه دشت کویر که از شمال به کوه های خشک و خشن مجاور دامنه جنوبی البرز می رسد و روزگاری یکی از توقفگاه های مهم در جهت کاروان های بزرگ تجاری بود به این علت که در سر راه جاده ابریشم بود. دامغان که یکی از مهم ترین مرکز های اشکانیان بود از شهرهای قدیمی تمدن پارتیان و قسمتی از استان سمنان است. دامغان بعلت تاریخ غنی خود موجب جذب گردشگران بسیاری می گردد. خبرنگاران در این مطلب شما را با جاهای دیدنی دامغان آشنا می نماید.

مسجد تاریخانه، یک جای تاریخی در میان جاهای تماشای دامغان

طبق تحقیقات به عمل آمده از مسجد تاریخانه که یکی از اصلی ترین بناهای بازمانده از قرون اولیه اسلامی است معین شده که این مسجد پیش از تسلط اعراب بر ایران در ابتدا آتشکده بود و سپس به مسجد تبدیل شده است. این مسجد بعد از مسجد فهرج یزد از قدیمی ترین مساجد ایران است. سبک معماری این مسجد ساسانی و مصالح بکار رفته در ساخت آن خشت و آجر است. این مسجد یکی از اولین نمونه های مساجدی است که در آن مناره از عناصر تشکیل دهنده آن می باشد.

مناره اولیه این مسجد که در داخل مسجد بود تخریب شده و در ساخت آن از خشت استفاده شده بود و بعد از آن مناره کنونی را در جنب مسجد بنا کردند و همانند دیگر بناهای استان سمنان به دستور ابو حرب بختیار بن محمد حاکم استان قومس در دوران غزنویان ساخته شده است. این مناره سکو ندارد و در ناحیه میانی آن کتیبه ای به خط کوفی نگاشته شده که بر روی آن نام بانی مناره به این شکل توصیف شده است : بسم الله الرحمن الرحیم امر به بنای هذاامناره الحاجب الجلیل ابوحرب بختیاربن محمد فی ولایه الامیر السید اللجل فلک المعالی

آدرس این بنای تاریخی در جنوب شهرستان دامغان و در خیابان ایستگاه راه آهن است. مدت زمان معین شده برای بازدید از این مجموعه یک ساعت است.

خانه لطفی های دامغان ، یک معماری زیبا

در فرهنگ ایران واژه خانه ما را به یاد آرامش و آسایش در کنار جمع های خانوادگی می اندازد. خانه همیشه رکن اصلی در فرهنگ خانواده های ایرانی بوده است و همین امر موجب شده که معماران در ساخت خانه ها توجهی زیادی به فضای خصوصی داشته و اندرونی و بیرونی را در ساخت آن ها لحاظ نمایند و به علت همین پیشینه در ساخت خانه ها امروزه خانه افراد سرشناس به آثار تاریخی تبدیل شده اند چون از زیبایی خاصی برخوردار بودند. عمارت تاریخی خانه لطفی ها که متعلق به حکومت قاجاریان بود یکی از دیگر از جاهای تماشای دامغان است که از بخش های متعددی از جمله خانه مستخدمین، اصطبل، حیاط بیرونی، حیاط پشتی، حیاط اندرونی و … تشکیل شده است. معماری و طرح بنای این عمارت بسیار زیبا بوده و بازدید از آن به علاقه مندان تاریخ و بناهای تاریخی ایرانی توصیه می گردد.

برج چهل دختر ، دقت کهن در ساخت سازه

در خیابان فلاحی و در ضلع آستانه مبارکه حضرت امام زاده جعفر(ع) و در مرکز شهر دامغان برجی زیبا و مدور وجود دارد به نام برج چهل دختر که از بناهای دوره سلجوقی به شمار می رود. بسیاری این باور را دارند که نام چهل دختر را می توان به دوران پیش از اسلام نسبت داد و این برج در ابتدا با خشت خام ساخته شده است و سبک ساختاری این برج شبیه به برج های طغرل ری و میل رادکان است که در سال 446 هجری به دستور ابو شجاع بازسازی شده است و در میان جاهای تماشای دامغان بسیار قدیمی است.

باتوجه به کتیبه ای که در خارج از برج نهاده شده است نام سازنده این برج به خط کوفی عنوان شده که خواندن آن بسیار مشکل است ولی می توان امر ببنا هذا لقبه الامیر الجلیل ابوشجاع و نیز ثلثمائه که در انتهای کتیبه درج شده است را دید که نشان از ساخت آن در قرن 4 هجری داد. استحکام این برج با وجود گذشت قرن ها نشان می دهد که در ساخت آن دقت زیادی بکار برده شده است. اگر به دامغان سفر کردید بازدید از این بنا را در برنامه خود قرار دهید.

مسجد جامع دامغان: زمان را فراموش کن

یکی از بناهای معروف در شمال شرقی شهر دامغان که به روایتی زمان ساخت آن را زمان خلافت عباسی می دانند اما سندی معتبر و درج شده برای این ادعا نیست. این مسجد را مرحوم میرزا محمدخان؛ سپهسالار اعظم در دوره قاجار بر روی ویرانه های قدیم مسجد بنا کرد؛ به عبارتی مسجد را نوسازی کرد. بنای نخستین مسجد را به قرون اولیه هجری قمری نسبت داده اند؛ این مسجد بارها بازسازی و بازسازی شده است. قدیمی ترین بخش مسجد جامع فعلی بخش غربی آن است که یه ایوان دارد. در سفر خود بازدید از آن را نباید فراموش کنید.

تپه حصار دامغان ، محوطه تاریخی با ارزش

تپه حصار یکی از مهم ترین و با ارزش ترین محوطه های باستانی ایران در فلات مرکزی است. این تپه در دهه 1930 به وسیله دکتر اشمیت باستان شناس آلمانی مورد کاوش نهاده شد. باتوجه به کاوش های اجرا شده و اشیا پیدا شده از این تپه باستانی، این محوطه تاریخی سه دوره به نام های حصار 1، حصار 2 و حصار 3 را داراست و این احتمال می رود که این مکان از سال های 3600 پیش از میلاد تا 300 پیش از میلاد محل سکونت بوده و بعد از آن بود که خالی از سکنه شد.

برج طغرل دامغان ، یک یادگار کهن

این برج که در جنوب روستای مهماندوست و در میان روستای مهماندوست و روستای امام آباد شهرستان دامغان واقع شده در سال 490 هجری قمری در زمان فرمانروایی سلطان سنجر سلجوقی ساخته شده است. این برج بدون سقف که در دوره سلجوقیان ساخته شده تاق نماهای بلند و مقرنس کاری های زیبای آجری دارد. دو کتیبه در بالای برج وجود دارد که نوشته هایی به خطوط کوفی و بنایی بر روی آن حک شده است. این برج قدیمی و تاریخی با وجود آنکه قسمت اعظمی از آن خراب شده ولی قسمت به جای مانده قدمت این بنا را تایید می کند.

آرامگاه پیر علمدار ، برج مدور آجری

این آرامگاه که از جاهای تماشای دامغان است، در شرق شهر و در محله خوریا نزدیک مسجد جامع و مدرسه حاج فتحعلی بیگ نهاده شده است. این آرامگاه در سال 417 هجری به صورت برج مدور آجری یا گنبد مخروطی پیازی شکل ساخته شد. نمای خارجی آرامگاه از نمونه های ارزشمند معماری شروع قرن پنجم هجری قمری ایران است زیر نمای خارجی آن گنبد مدور آجری کم خیز دارد. زیباترین بخش آرامگاه روی نوار حاشیه قوس سردر آن است. بر روی این حاشیه ها کتیبه های تزیینی قرار دارند که روی آنها بقایای نوشته هایی با گچبری زیبا قابل تشخیص هستند. این بنا از برترین نمونه های معماری آرامگاهی است که بازدید از آن بطور حتم پیشنهاد می گردد. این آرامگاه در سال 1310 به وسیله وزارت فرهنگ و هنر با شماره 79 در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

کویر حاج علیقلی دامغان

کویر حاج علیقلی سرزمینی شگفت انگیز که بلورهای درخشان نمک در آن در زیر نورخورشید همانند الماس هایی درخشان در دل زمین هستند. اگر اهل کویرگردی هستید تجربه حضور در کویر حاج علیقلی تجربه ای فوق العاده ارزشمند است؛ تجربه ساعت ها غرق شدن در این همه زیبایی که در آن خاک و نمک دست در دست هم منظره ها فوق العاده ای را تشکیل داده اند بسیار عجیب است. اگر قصد ماندن در کویر را داشته باشید کمپ های مجهزی تعبیه شده که می توانید با حضور در آن ها شب را در دل کویر بگذرانید و از این کویر که در میان جاهای تماشای دامغان بسیار بکر است تماشا کنید.

کاروانسرای قوشه دامغان

درگذشته با توجه به دوری شهرها و مسافت های طولانی برای پیمایش در بین شهرها و در جهتهای اصلی کاروانسراهایی برای استراحت مسافران و چهارپایان و تهیه آذوقه و .. ساخته می شد. کاروانسرای قوشه که یکی دیگر جاهای تماشای دامغان است در دوره صفویه ساخته شده و معماری آن چهار ایوانی است. این کاروانسرا در روستای قوشه از توابع دهستان تویه دروار بخش امیرآباد در 38کیلومتری جنوب غربی شهرستان دامغان در جهت جاده دامغان - سمنان نهاده شده است و از بناهای مهم جاده قدیم ری به خراسان است. در فاصله کمی از کاروانسرا، روبه روی سردر، آب انباری وجود دارد که همزمان با کاروانسرا احداث شده است. در این بخش بقایای دیوار یخچالی قدیمی نیز مشاهده می گردد.

شما از سفر به دامغان چه تجربه ای دارید؟ از تجربه خودتان برای ما بنویسید. عینک ارومیه خانه خود شماست.

منبع:سـفـرزون